Gwintowniki są narzędziami wieloostrzowymi przeznaczonymi do nacinania gwintów w otworach.Gwintowniki można podzielić na wiele typów, zależy od rodzaju nacinanego gwintu: do gwintów walcowych i stożkowych, do gwintów metrycznych, calowych, trapezowych, rurowych itp.
Gwintowniki oraz wygniataki są to narzędzia przeznaczone do wykonywania gwintów wewnętrznych, różnią się tym, że gwintownik wykonuję gwinty metodą wiórową, a wygniatak bezwiórową.Ta pierwsza polega na oddzieleniu mechanicznym materiału od przedmiotu obrabianego, natomiast druga metoda polega na wygniataniu na zimno (formowaniu) gwintu, bez przerywania włókien materiału.
Nacinanie gwintu gwintownikiem polega na wycięciu przez ostrza gwintownika kształtu gwintu we wcześniej wykonanym otworze. Wycięty profil gwintu jest dokładnym odwzorowaniem kształtu gwintownika.
Główne zalety gwintowników to:
- możliwości stosowania w maszynach konwencjonalnych oraz sterowanych numerycznie (CNC)
- w przypadku gwintowników ręcznych można je stosować w terenie bez użycia specjalistycznych maszyn
- precyzyjne odzwierciedlenie profilu gwintu
- możliwości stosowania w materiałach utwardzonych
